سندرم تنفسی شدید مدیترانه ای(خاورمیانه ای) MERS ویروس مولد MERS نیز از خانواده CORONOVIDRIAL است. MERS-COV این سندرم عفونی در سال 2012 در امارات عربی و نیز عربستان شایع شد و باعث مرگ نزدیک به 850000 نفر گردید. سندرم آنفولانزای خوکی SWIN FLU این سندرم حاد تنفسی در سال های 1880 -1890 میلادی در هنگ کنگ آغاز و بعد ها در سال های 1969-1968 مجدد باعث اپیدمی در منطقه وسیعی گردید و نزدیک به یک میلیون نفر از ابناء بشر را از بین برد به نظر میرسد که عامل این آنفولانزا ویروس H1N1 بوده است و هنوز به صورت تک گیر در مناطقی ممکن است بروز نماید. سندرم حاد تنفسی با کرونا ویروس COVID19 این سندرم تنفسی که هم اکنون که این نوشتار می آید به صورت وسیع در اکثر کشورهای جهان بیش از 150 کشور پاندمی (جهان مشمول-جهان گیری)دیده می شود. ویروس COVID19 از همان خانواده ویروس های کروناست.ویروس های خانواده کرونا به شکل یک حفره تا تاج (CROWN) دیده میشوند و این به خاطر شاخک های بلندی است که از آخرین لایه ویروس بیرون آمده است.این ها ویروس هایی هستند با غشاء لیپیدی و تمایل زیادی به گیرنده های سلولی Angiotensin Convertin enzyme (ACE2) دارند.البته بنظر میرسد که تمایل اتصال COVID19 به ACE2 از سایر کروناها بیشتر باشد.و همین باعث انتشار سریع ویروس در جوامع از طریق قطرات تنفسی می باشد. آنچه که گفته شده قدرت اتصال آن به ACE2 20 برابر سایر ویروس ها می باشد. اگر چه در خارج از بدن (سلول های میزبان) ویروس نسبت به الکل اتیلیک و یا ایزوپروپیل الکل و هالوژن ها مانند یدوکلر غیرفعال می شود ولی این گندزدا ها در بدن (INVIVO) دسترسی یه سلول های آلوده پیدا نمی کنند و استفاده از این ها به صورت خوراکی شامل مرگ ،کوری ،فلج و ... را به همراه دارد. باید توجه داشت که تاکنون هیچ واکسن موثری برعلیه COVID19 تولید نشده و عملا هیچ داروی ضد ویروسی خاص نیز به صورت قطع پیشنهاد نشده و آنچه امروز انجام می شود فقط به صورت trial درمانی است. علائم بالینی عفونت ویروسی کرونائی COVID19 پس از جایگزین شدن ویروس ایتدا در حلق (گلو) –احساس خشکی و کمی حس زخم و سختی درقورت دادن آب دیده می شود. وقتی ویروس در بینی جایگزین شد وارد سلول های مخاطی شده ایجاد احتقان (گرفتگی) شدید بینی می کند. مانند اینکه شخص فکر میکند در آب خفه می شود. ترشحات مخاطی زیادی تولید می شود و از طریق پشت حلق (post nasal) وارد نای و سپس به طرف نایژها و نهایتا کیسه های هوایی می رود. در این جاست که واکنش های التهابی بدن (inflammatory response) به کمک آمده می تواند با ترشح سیتوکین ها و آنزیم ها برای مهار ویروس اقدام کند که خون این مسئله را حادتر می کند وممکن است باعث پاره شدن دیواره کیسه های هوایی و عروق ریز شود و انتشار ویروس بیشتر گردد. مهم ترین اقدام باید این باشد که قبل از اینکه عفونت ویروسی سبب پنمونی شود جلوگیری نمود. -در بیماران با ضعف ایمنی (بیماران کاندید پیوند اعضاء) -بیماران سرطانی که ایمنی ها سرکوب شده است -بیماران دیابتی (مرض قندی)پیشرفته -افراد بالای 60 سال - افراد با ضعف اییمنی و ضعف تغذیه ای - افرادی که در محوطه خانه ها و مکان های شلوغ و پر ازدحام زندگی می کنند. -بارداری نوعی ضعف ایمنی را عارض میشود.زنان باردار مهم ترین قربانیان این عفونت تلقی می شوند. البته این بدان معنی نیست که جوانان و یا حتی کودکان دچار عفونت با covid19 نمی شوند. سندرم کاهش ایمنی اکتسابی(ایدز) AIDS این سندرم که از سال های 1980 میلادی شناخته شده و مطرح گردیده است بدون شک قبل از آن نیز وجود داشته و مواردی از ضعف ایمنی شدید و به دنبال آن عفونت با میکروب های common salism گزارش شده بود . اما آنچه از این تاریخ به بعد مشخص شد عامل این بیماری نوعی روتر ویروس است که به ویروس human-immunodefeciency virus(HIV) مشهور گردید. این ویروس عمدتا از طریق تماس جنسی غیر محافظت شده و یا عادات جنسی (anal-…) از هر دو جنس به یکدیگر قابل انتقال است.ویروس در زمان بارداری نیز می تواند زنان حامله را درگیر و به جنین نیز انتقال دهند. بنا بر گفته ای هنگام عبور نوزاد از کانال تولد نیز شانس آلودگی نوزاد با ویروس از مادر مبتلا وجود دارد. -بنابر آمار های بهداشت جهانی تاکنون 37-40 میلیون نفر دراثر ابتلا به این ویروس از بین رفته اند و هنوز هم به صورت قطع ریشه کن نشده و احتمالا با توجه به وضعیت کنونی نخواهد شد. از دیگر راه های ابتلا و آلودگی به این ویروس از طریق خون و ترشحات آلوده به خون است که برای کارکنان خدمات بهداشتی پزشکی از جمله مهم ترین تهدید کننده ها می باشد. ویروس HIV اگرچه در برابر گندزداهای متوسط (الکل) و خفیف (بنزآلکانیوم کلرید) مقاومت زیادی ندارد ولی چون در سلول ها جای دارد گاها در سطوح آزمایشگاهها بر روی ابزار جراحی تا هفته ای میتواند زنده باشد. که ضرورت دارد کلیه ظرف های waste آزمایشگاهی با یک هیپوکلریت سدیم تا 10000 ppm بخصوص در بخش های بستری اینگونه بیماران یا آزمایشگاه هایی که بیشترین کار را برای شناخت آلودگی میکنند وجود داشته باشد. استفاده کارکنان از دستکش ،ماسک،محافظ چشم ،ماسک دهانی و جلوگیری از فرورفتن سوزن (needling) از اقدامات پیشگیرانه است که به جد باید مطرح و عملیاتی شود. استفاده از پوشش (کاندوم) در مقاربت های مشکوک و عدم آسیب رساندن به مخاط Anus وسایر در ضمن serual contact از الزامات محسوب می شود. آلودگی با ویروس HIV پاندمی (جهان گیر) است و سالانه تعداد زیادی از مردم آلوده که دچار سندرم ایدز می شوند متاسفانه می میرند.